top of page

              Mai Asia i Havaiki

5000 TLM

 

 

 

 

1600

 

 

100

 

1 TA

 

 

500

 

750

 

900

 

1300

 

1500

 

1520

 

1722

 

1760

 

1768

 

1800

 

1820

 

1830

 

1835

 

1839

 

1841

 

1844

 

1845

 

1848

 

1851

 

1857

 

1860

 

1866

 

1875

 

1879

 

1881

 

1889

 

1890

 

1891

 

1899

 

 

 

 

 

 

 

Amata le folauga a ulua'i tupuga o tagata Osiana, afua mai i le itulagi

i Saute Sasa'e o  Asia e fesoota'i ai Taiuana - atu Filipaina - Meleisia - Initonesia - Matakasa - Niu Kini - Iriana Iaia - atu Solomona - Vanuatu - Loiola - Niu  Kaletonia - Fiti - i ulua'i faato'aga o motu Polenisia.

 

Maua ulua'i faailoga o le sootaga o le gafa Lapita ma Polenisia i nuu Melanesia. Olaola i Fiti ma Polenisia sisifo. Maua Havaiki i lea taimi.

 

Ua iai le tapuaiga ia Tagaloaalagi i lea taimi

 

Tula'i mai le gagana Samoa i lona leo e ese ai mai le gagana faavae; sui ai le ra, ha ma le wa i le la, sa ma le va; ta e suia le ka.

 

Iai pulega faa Tui Manu'a

 

Iai Pili ma lana pulega. Iai Tui Atua ma Tui Aana ma a la pulega.

 

Iai Toga i Samoa. Maua Aotearoa e Kupe

 

Tulia Toga e Tuna ma Fata. Ulua'i Malietoa Savetuvaelua.

 

Taua a Nafanua. Malo i Fili ma Puletuu

 

Pulega a Salamasina. Taua a Fonoti.

 

Ulua'i fesoota'iga ma Europa i le aliivaa Holani o Iakopo Rokeuaina

 

Taimi o Tuiaana I'amafana

 

Faaigoa Samoa o le Motu o Tagata Folau e Pokenivili

 

Iai papalagi i motu o Samoa

 

Taua a Tamafaiga

 

Fasia Tamafaiga. Faitasiga o Aana. Taunuu Misionare LMS i Sapapalii

 

Taunuu Peteru Tana ma le Uesiliana i Manono

 

Auina atu ulua'i misionare Samoa i le galuega tala'i

 

Amata le galuega o le faaliliuina o le Tusi Paia i le gagana Samoa

 

Amata le tusiga o le tusiupu Samoa a Misi Parate

 

Taunuu Misionare Katoliko

 

Taua o le Taumua Fa

 

Taua i le va o Aana-Atua ma Salafai-Manono

 

Amata le pisinisi a le JC Godeffroy and Sons i Apia

 

Ofoina atu le Tusi Paia (Samoa) o se tusi atoa

 

Taua a Palauli ma Satupa'itea

 

Malo o Sitanipeka

 

Pulefou

 

Feagaiga i luga o le manuao USS Lackawanna

 

O le Afa, 6 vaatau gogoto, 155 seila feoti

 

Taunuu le aiga o le tusitala R L Stevenson

 

Amata su'esu'ega a Augustin Kramer

 

Taua o le Taeao Fua

 

Vaelua Samoa ia sisifo ma sasa'e

​

Molimau e lagolago ai:

Henry, F., 1980. Talafaasolopito o Samoa. Apia.

Kramer, A., 1903. Samoa Inselm. English translation (Verhaaren)  

Meleisea, M., 1987. Lagaga A short history of Western Samoa. USP

Petaia, Te'o Tuvale. An Account of Samoan history up to 1918. NZETC Electronic text

Turner, G., 1884. Samoa a hundred years ago and long before. London

Williams, J., 1837. A narrative of missionary enterprises in the South Seas. London

Savali Gazette

National and international newsmakers

Internet online 

 

Faavae mai le tusi, Samoa Entry. A Concise Account of Samoa History. 2006

Fuataga o taimi i tua o le 1830 o ni fua faatatau e faavae mai tala o gafa ma nofoaiga a tupu,

muamua, e atagia ai se faasologa aupito lelei e gata ai o mea na tutupu i lo tatou talafaasolo,

pe a le o aso tonu ia.   

 

 

 

© CopyrightOLA©
bottom of page